Tolstoy’un, üzerine uzun yıllar çalıştığı, binlerce sayfa tarihi belgeyi inceleyerek yazdığı Hacı Murat, yazarın olgunluk çağı eserleri arasında yer alıyor. ; Tolstoy, İmam Şamil’in sağ kolu Hacı Murat’ın hayatının gölgesinde sadakat, cesaret, aile gibi kavramlara eğiliyor. ; Kafkasya’da var olma mücadelesini şiirsel bir dille hafızalara kazırken abartıdan uzak kalmayı da başarıyor. ; Kitaptaki “deve dikeni” metaforu, coğrafyada yaşananlara odaklananların kalbine kıymık gibi batıyor: Ayrıca bu kaba, çirkin hâliyle deve dikeni, narin kır çiçeklerinden oluşan buketime hiç yakışmamıştı. ; Yerinde ne güzel duran çiçeği boşu boşuna mahvettiğim için üzülerek demetten çıkarıp attım.;